Promocja książki Bronisława Wildsteina "Opowieść idioty". W dyskusji udział wzięli: Bronisław Wildstein, Marek A. Cichocki, Dariusz Gawin. Spotkanie zorganizowane przez Teologię Polityczną i Państwowy Instytut Wydawniczy prowadził Tomasz Herbich.
Bronisław Wildstein pytany o motywację do napisania książki, tłumaczył, że jednym z powodów było niezrozumienie jego wcześniejszego dzieła Bunt i afirmacja. Zaskoczyło go, że nawet wykształceni ludzie nie zrozumieli podstawowych pojęć, które w nim zdefiniował. To uświadomiło mu, że współczesny świat utracił zdolność pojmowania fundamentalnych kategorii metafizycznych, przysłoniętych przez „nowoczesną sofistykę”. Nowa książka ma więc wyjaśnić, czym jest afirmacja i bunt, oraz jakie są konsekwencje odrzucenia świata i metafizycznego ładu. Wildstein krytykuje współczesną mentalność, która kwestionuje ład świata, zastępując dawne wierzenia nowymi „fetyszami” — np. wiarą w naukę czy w ludzką wszechmoc.
Autor podkreślił, że prawdziwa afirmacja nie oznacza naiwnego pogodzenia się ze złem, lecz uznanie świata takim, jaki jest, z jego dramatyzmem i tragicznym wymiarem. Człowiek musi przyjąć istnienie zła, by móc mu świadomie stawić czoła. Odrzucenie tego prowadzi do nihilizmu i iluzji, że człowiek może sam stworzyć doskonały świat.
Dariusz Gawin zaznaczył, że nowa książka Bronisława Wildsteina jest znacznie bardziej osobista i zwięzła niż wcześniejszy Bunt i afirmacja, mając raczej charakter duchowego świadectwa niż traktatu. W centrum refleksji znajduje się dramat ludzkiej egzystencji, ukazany m.in. poprzez interpretacje Szekspira, a także kryzys współczesnego świata — duchowy, kulturowy i historyczny — który dotyka zarówno Zachodu, jak i Polski.
Jak zauważyl, pokolenie wychowane w PRL-u, przez Solidarność i transformację, dziś doświadcza własnej formy „zgnilizny”, podobnej do tej zachodniej, ale zakorzenionej w lokalnych realiach.
W rozmowie przywołana zostaje metafora ogrodników i demiurgów (Chantal Delsol): ogrodnik symbolizuje postawę pokory, pielęgnowania i afirmacji świata takim, jaki jest, natomiast demiurg – pychę rozumu, który chce rzeczywistość przekształcić według własnego planu, niszcząc jej naturalny porządek.
Książka łączy więc refleksję filozoficzną z doświadczeniem duchowym, stanowiąc osobiste rozwinięcie myśli z Buntu i afirmacji.
Marek Cichocki z uznaniem przyjął podjęcie książkach Wildsteina tematu afirmacji, szczególnie w kontekście diagnozy kryzysu zachodniej cywilizacji oraz miejsca Polski w tym kryzysie. Nawiązuje do własnych dawnych rozważań o „konserwatyzmie afirmatywnym” — idei łączenia postawy zachowawczej z akceptacją i twórczym przyjęciem rzeczywistości. Wyrażił żal, że nie zrealizował jej w pełni, i zauważa, że po latach dzięki książkom Willdsteina temat afirmacji powraca jako możliwa odpowiedź na duchowe i kulturowe problemy współczesności.
Rslacja: Bernard i Margotte
